مقدمه؛ خرید برند آماده به چه معناست؟
نخستین گام برای خرید برند آماده، آشنایی با مفهوم برند و قوانین و مقررات مرتبط با آن است. مطابق با قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری هرگونه نشان تجاری یا برند که برای شرکت های تجاری و غیر تجاری به ثبت میرسد باید در سامانه مربوط به اداره مالکیت صنعتی ثبت شوند. به طور کلی منظور از برند طرح یا علامت یا نشانی است که معرفی کننده محصولات و خدمات یک واحد تجاری بوده و محصولات آن واحد را از سایر واحد های رقیب متمایز می سازد.
امروزه نقش برند یک سازمان در موفقیت اقتصادی آن سازمان بر کسی پوشیده نیست. از نظر حقوقی یک نشان تجاری یا برند، دارای ارزش اقتصادی بوده و برای پدیدآورنده آن حقوق مادی و معنوی انحصاری ایجاد می کند. شخص پدیدآورنده نشان تجاری می تواند حقوق ناشی از خلق اثر خود را به دیگران انتقال دهد. بنابراین بسیاری از شرکت های ثبتی و تبلیغاتی در حال حاضر صفر تا صد خدمات طراحی و ثبت برند را انجام می دهند.
خرید برند آماده با روش های گوناگون حضوری و غیر حضوری انجام می گیرد. برای ثبت یک برند می توانید تمام مراحل را خودتان انجام دهید یا انجام این مراحل را به وکلای ثبتی بسپارید. در ادامه این نوشتار ضمن مروری بر مهمترین قوانین و مقررات جاری در مورد ثبت برند و حقوق ناشی از آن، برخی از راهکارهای قانونی رایج برای ثبت و گسترش برند یا نشان تجاری را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
برند یا نشان تجاری چیست؟
برند یا نشان تجاری عبارت است از هرگونه نقش و نگاری که حاوی یک پیام تبلیغاتی برای مخاطب باشد. از نظر ماهیتی برند یا نشان تجاری باید بتواند معرفی کننده خدمات و محصولات یک واحد تجاری باشد. همچنین نشان تجاری باید محصولات و خدمات یک شرکت را از محصولات و خدمات شرکت های دیگر مجزا سازد.
ویژگی های متعدد دیگری از نظر ماهیتی باید در مورد برند وجود داشته باشد. شرایط و ویژگی های نشان تجاری در قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری بیان شده است. برخی از مهمترین این شرایط عبارتند از:
- مطابق با ماده 31 قانون مذکور حق انحصاری چاپ، توزیع و نشر برند در اختیار شخصی قرار دارد که آن برند به نام او ثبت شده باشد. بنابراین خرید برند آماده از نظر قانونی مشکلی ندارد. یک واحد تجاری می تواند برند آماده را از یک شرکت تبلیغاتی خریداری کرده و به نام خود ثبت نماید.
- برای این که یک برند مطابق با قانون ثبت اختراعات به ثبت برسد، نباید خلاف موازین شرعی، نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد.
- اگر برند تجاری نتواند محصولات و خدمات یک شرکت را از محصولات و خدمات سایر واحد های تجاری متمایز سازد قابل ثبت نیست.
- یکی دیگر از شروط قابل ثبت بودن برند این است که برند نباید مراکز تجاری یا عمومی را در مورد مبدا جغرافیایی تولید کالاها و یا خدمات دچار اشتباه کند.
- برندی که تقاضای ثبت آن می شود نباید عین یا تقلید پرچم، نشان نظامی یا سایر نشان های مملکتی باشد. استثنای این امر مربوط به زمانی می باشد که مرجع صلاحیت‌دار قانونی اجازه استفاده از پرچم یا نشان مذکور را صادر کرده باشد.
نحوه خرید برند آماده
یکی از مراحل اصلی برای خرید برند آماده، ثبت برند در سامانه مربوط به اداره مالکیت صنعتی است. همانطور که اشاره شد مطابق با ماده 30 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری حق انحصاری استفاده از یک برند در اختیار شخصی قرار دارد که برند را ثبت کرده است.
در گذشته برای ثبت برند می بایست به شیوه حضوری با مراجعه به اداره مالکیت معنوی عمل می کردیم. اما در حال حاضر با توسعه خدمات دولت الکترونیکی، برای ثبت برند می توان به شیوه برخط و غیر حضوری، بدون نیاز به مراجعه حضوری اقدام کرد.
مطابق با ماده 33 قانون مذکور برای ثبت برند می بایست اظهارنامه ثبت علامت را به همراه نمونه نشان یا علامتی که تقاضای ثبت آن می شود به اداره مالکیت صنعتی ارسال کرد. اداره مالکیت صنعتی پس از بررسی طرح یا علامتی که تقاضای ثبت آن شده، اجازه صدور آگهی ثبت را صادر می کند.
با صدور این اجازه آگهی ثبت علامت یک بار در یک روزنامه کثیرالانتشار ملی یا محلی منتشر می شود. در ضمن آگهی مذکور اعلام می گردد که چنانچه شخص یا اشخاصی نسبت به برندی که تقاضای ثبت آن شده ادعای حق یا حقوقی را دارند، مدارک خود را به اداره مالکیت صنعتی تقدیم نمایند.
پس از سپری شدن مدت یک ماه از زمان انتشار آگهی، چنانچه شخصی شکایتی نسبت به این موضوع نداشت، دستور ثبت نشان تجاری یا برند مورد تقاضا صادر می شود. اداره مربوطه برای ثبت برند هزینه ای تحت عنوان حق الثبت دریافت می کند. پرداخت حق الثبت به عهده متقاضی ثبت برند قرار دارد. برای استعلام برند از آموزش اداری چی استفاده کنید.
نکته مهم: حتما قبل از هر اقدامی از سایت https://ipm.ssaa.ir/Search-Trademark استعلام برند خود را بگیرید.
راهکارهایی خرید برند آماده
آنچنان که گذشت امروزه شرکت های ثبتی و حقوقی همه مراحل طراحی و ثبت برند را انجام می دهند. برای خرید برند آماده در این روش کافی است به شیوه حضوری یا اینترنتی به یکی از شرکت های ثبت برند مراجعه نمایید. برای طراحی برند به شیوه تخصصی همچنین می توانید طراحی برند را به شرکت های تبلیغاتی داخلی یا بین المللی بسپارید.
برای طراحی برند محدودیتی وجود ندارد و هر طرح قابل رویتی ممکن است به عنوان برند تجاری ثبت شود. در اغلب موارد برند به صورت یک طرح دو بعدی و قابل رسم بر روی کاغذ طراحی می شود. البته امروزه علاوه بر طرح های دو بعدی با استفاده از هوش مصنوعی انواع طرح های سه بعدی نیز به عنوان برند ثبت می شوند. برندی که تقاضای ثبت آن می شود، ممکن است یک حرف از زبان یا عدد باشد. امروزه از نرم افزارهای مختلفی مثل فتوشاپ، هوش مصنوعی و ... در طراحی برند استفاده می شود.
وکالت در ثبت برند
همانطور که اشاره شد ثبت برند مستلزم ارائه اظهارنامه ثبت به اداره مالکیت صنعتی است. به عبارت دیگر تصمیم گیری در خصوص صدور جواز ثبت برند، در اختیار ممیزان اداره مذکور قرار دارد. ممیزان اداره مالکیت صنعتی اظهارنامه های ثبت برند را مورد بررسی قرار داده و در صورت عدم وجود مانع قانونی، دستور ثبت برند توسط این اداره صادر می شود. متقاضی ثبت برند برای انجام اقدامات قانونی و حقوقی لازم برای ثبت برند مثل تکمیل اظهارنامه و ... وکالت در ثبت برند را به یک شخص یا موسسه بسپارد. با اعطای وکالت در ثبت برند، وکیل به نمایندگی از متقاضی در مراجع قانونی حضور پیدا کرده و اقدامات لازم برای ثبت برند را انجام می دهید.
هزینه های قابل پرداخت برای ثبت برند، با توجه به مولفه های گوناگونی مثل نوع شرکت، موضوع شرکت و ... متفاوت است. در حال حاضر هزینه های لازم برای ثبت برند نیز به شیوه غیر حضوری و از طریق درگاه های اینترنتی مربوط به بانک های عضو شبکه شتاب پرداخت می شود.
ضمانت اجرای سرقت ادبی و استفاده از برند متعلق به دیگران
مطابق با ماده 23 قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان، هرکس مرتکب سرقت ادبی شود به مجازات شش ماه تا سه سال حبس تعزیری محکوم می گردد. منظور از سرقت ادبی در ماده مذکور هرگونه نشر و توزیع یک اثر علمی یا هنری به نام شخصی غیر از پدیدآورنده آن اثر می باشد.
بنابراین اگر یک واحد تجاری برای محصولات خود برند ثبت شده متعلق به واحد تجاری دیگر، بدون اجازه و مجوز استفاده کند، مرتکب جرم سرقت ادبی موضوع ماده 23 قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان خواهد شد.
همچنین مطابق با ماده 1 قانون مسئولیت مدنی چنانچه مالک قانونی برند از این اقدام متحمل خسارت مادی یا معنوی شود، کلیه خسارات وارد شده به مالک برند باید جبران شود. سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا مالک یک برند ثبت شده می تواند حقوق انحصاری ناشی از ثبت برند را به شخص یا اشخاص دیگر انتقال دهد؟ پاسخ مثبت است. شخصی که برند به نام او ثبت شده است، می تواند حقوق ناشی از آن را به شخص یا اشخاص دیگری انتقال دهد.
نکات حقوقی کاربردی در خصوص خرید برند آماده
چنانچه قصد خرید برند آماده را دارید باید به برخی از نکات حقوقی مهم در زمینه خرید و استفاده از برند توجه داشته باشید. مهمترین این نکات عبارتند از:
- نخستین شرط ضروری برای خرید برند آماده این است نخست باید اصالت برند را مورد بررسی قرار دهید. برای انجام این کار می توان از برخی از نرم افزارهای مشابهت‌سنج استفاده کرد. چنانچه بدون احراز اصالت برند، نسبت به خریداری کردن آن برند اقدام کنید، ممکن است صاحب واقعی برند پس از مدتی پیدا شده و حقوق خود را از شما مطالبه کند.
- گاه ارتکاب یک اشتباه کوچک در زمینه خرید و ثبت برند، ممکن است آثار نامطلوب فراوانی را در پی داشته باشد. از همین رو توصیه می شود پیش از انجام هر اقدامی در رابطه با طراحی، خرید و ثبت برند با یک یا چند وکیل دادگستری در این خصوص مشاوره حقوقی داشته باشید.
- از نظر قانون ایران پیش از آن که برند را مورد استفاده قرار دهید، باید آن را ثبت کنید. ثبت برند و سایر نشان های تجاری در سامانه اداره مالکیت معنوی انجام می شود. انجام این کار را می توان به وکلای متخصص در امور ثبتی واگذار کرد.
- مهمترین قانون در زمینه ثبت برند و نشان های تجاری قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری می باشد، که در سال 1386 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. شرایط و مراحل قانونی ثبت و استفاده از برند در مواد 29 تا 48 قانون مذکور، توسط قانونگذار بیان گردیده است. حتماً پیش از خرید برند، مواد قانونی مذکور را مطالعه نمایید.
- از نظر عملی، خرید برند آماده می تواند به موجب قرارداد عادی یا سند رسمی انجام شود. طبق اصل آزادی قرارداد ها، برند نیز مانند هر مال مشروع دیگری ممکن است مورد خرید و فروش واقع شود.
رسیدگی به اختلافات ناشی از خرید برند در صلاحیت کدام مرجع قضایی قرار دارد؟
چنانچه یک برند تجاری مورد خرید و فروش واقع شود، رسیدگی به اختلافات ناشی از آن، اصولاً در صلاحیت دادگاه عمومی و حقوقی شهرستانی قرار دارد که قرارداد در آنجا منعقد گردیده است. اگر طرفین برای اجرای مفاد قرارداد مکان خاصی را تعیین کرده باشند، رسیدگی به اختلافات ناشی از خرید برند در صلاحیت دادگاه شهری خواهد بود که قرار بوده تعهدات در آنجا اجرا شود.
رسیدگی به اختلافات ناشی از ثبت برند همچنین ممکن است در صلاحیت دیوان عدالت اداری قرار داشته باشد. در هر دو صورت برای رسیدگی به این اختلافات، باید دادخواست حقوقی تنظیم شود. همچنین اگر جرم سرقت ادبی موضوع ماده 23 قانون حمایت حقوق مولفان و ... ارتکاب یافته باشد، رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه کیفری دو شهرستان محل وقوع جرم خواهد بود.
نکات تکمیلی پیرامون خرید برند
تاثیر چشمگیری که یک برند و توسعه آن می تواند بر روی موفقیت سازمان به جای بگذارد، بر کسی پوشیده نیست. دلیل اصلی موفقیت بسیاری از شرکت های تجاری بزرگ و بین المللی را برند این سازمان ها می دانند. در همین راستا امروزه خدمات طراحی و ثبت برند به صورت تخصصی ارائه می شود. در نتیجه قراردادهای حقوقی با مفاد گوناگون بین شرکت توسعه دهنده برند و شرکت متقاضی منعقد می شود.
مفاد قرارداد خرید برند آماده ممکن است موارد گوناگونی مثل تولید نشان تجاری، تولید محتوای تصویری، تبلیغات و ... را در برگیرد. در نتیجه هر قرارداد ثبت برند دارای پیچیدگی های حقوقی بیشماری خواهد بود، که حضور یک نفر متخصص در امور پیمان ها در فرایند انعقاد قرارداد را توجیه می کند.
برخی از هزینه های قابل پرداخت برای طراحی و ثبت برند تجاری عبارتند از:
- هزینه های مربوط به طراحی برند؛ با توجه به سبک های مختلف طراحی برند هزینه های مربوط به آن متفاوت است.
- هزینه های مربوط به تکمیل اظهارنامه ثبت برند؛ این هزینه ها بیشتر شامل موضوعاتی نظیر اسکن مدارک و بارگذاری آن در سامانه مربوط به اداره مالکیت صنعتی و ... می باشد.
- هزینه حق الثبت که به حساب سازمان ثبت اسناد و املاک کشور واریز می شود.